INFORMATYKA

Lekcja

Temat: Na straży prawa.

1.Prawo autorskie – to zbiór przepisów regulujących jedną z ważniejszych dziedzin prawa własności intelektualnej. Ochroną prawno- autorską objęte są jedynie te wytwory intelektu człowieka, które spełniają przesłanki „utworu”. Prawo autorskie zapisane w ustawie o prawie autorskim z dnia 4 lutego 1994 roku, określa co i kto może skorzystać z ochrony praw autorskich.

Utwór - każdy przejaw działalności twórczej o indywidualnym charakterze, ustalony w jakiejkolwiek postaci, niezależnie od wartości, przeznaczenia i sposobu wyrażenia. Każdy utwór tak rozumiany jest chroniony przez prawo od samego początku jego powstania, nawet, gdy jest nieukończony. Autor utworu nabywa prawo do ochrony automatycznie bez konieczności dopełnienia jakichkolwiek starań i formalności.

 

Licencja - dokument prawny lub umowa określająca warunki korzystania z utworu, którego dotyczy.

2.Typy licencji.

Freeware - program rozpowszechniany na tej licencji jest bezpłatny, można używać go do zastosowań domowych. Autor zachowuje swoje prawa autorskie - jeśli więc udostępniamy taki program innym, należy podać informację o jego autorze.

Domena publiczna - twórca przekazuje produkt nieodpłatnie, jako swego rodzaju dobro publiczne, zrzekając się jednocześnie praw majątkowych.

Adware - program jest rozpowszechniany bez opłat, autor czerpie zyski z wyświetlanych podczas pracy programu reklam, których można się pozbyć po wniesieniu niewielkiej opłaty i zarejestrowaniu się.

Cardware - autor zachowuje prawa autorskie, pozwala na swobodne rozpowszechnianie programu, nie domagając się za niego żadnych opłat.

GNU General Public Licence - program objęty tą licencją musi być rozpowszechniany wraz z kodem źródłowym, ponieważ każdy ma prawo go modyfikować i udoskonalać.

Shareware - autor zgadza się na krótkotrwałe używanie produktu bez opłat w celu przetestowania. Jeśli po jego wypróbowanie nie jesteśmy zainteresowani zakupem, powinniśmy usunąć go z dysku.

Demo - zubożona przez autorów wersja programu, która jest udostępniana bezpłatnie w celu rozreklamowania produktu

Trial - w pełni funkcjonalne programy dystrybuowane na tej licencji mogą być używane tylko przez z góry ustalony czas, po upływie którego program przestanie działać i trzeba go zarejestrować lub usunąć.

OEM - najczęściej nazwa ta jest stosowana w odniesieniu do producentów komputerów osobistych, gdy sprzedają je wyłącznie wraz z oprogramowaniem , w tym przypadku nierozerwalnie związanym z komputerem, na którym jest ono zainstalowane.

Donationware - oprogramowanie na tej licencji może być dowolnie modyfikowane, kopiowane i dystrybuowane pod warunkiem zapłacenia autorowi symbolicznej kwoty.

Abandonware - licencja dotycząca oprogramowania, którego twórca dalej nie rozwija lub zrezygnował z jego obsługi.

 Firmware - licencja ta obejmuje oprogramowanie sterujące sprzętem komputerowym, które jest umieszczone w nim na stałe, np. we wlutowanym układzie pamięci.

Licencja jednostanowiskowa - uprawnia do zainstalowania programu tylko na jednym komputerze i zakazuje dalszego jego udostępniania (jak zawsze możesz jednak sporządzić jedną kopię zapasową).

Licencja grupowa - zezwala na użytkowanie programu w sieci lub zestawie komputerów, przy czym zazwyczaj jest określona ich maksymalna liczba.

3.Odpowiedzialność karna.
Za naruszenie praw autorskich grozi odpowiedzialność karna w postaci:

• rozpowszechnianie utworu bez zgody – kara grzywny, ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2,
• rozpowszechnianie w celu uzyskania korzyści majątkowej – kara pozbawienia wolności do lat 3,
• gdy rozpowszechnianie stanowi stałe źródło dochodu albo określona osoba kieruje lub organizuje tego rodzaju działalność – kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 5,
• gdy sprawca działa nieumyślnie – kara grzywny, kara ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do roku.                                                                                                                                      

Naruszający prawa autorskie może być także pociągnięty do odpowiedzialności cywilnej, twórca może zażądać m.in.

• zaniechania naruszeń;
• usunięcia skutków naruszenia;
• naprawienia szkody (na zasadach ogólnych lub poprzez zapłatę dwu-, a w przypadku zawinionego naruszenia trzykrotności wynagrodzenia, jakie byłoby należne tytułem udzielenia przez uprawnionego zgody na korzystanie z utworu);
• wydania uzyskanych korzyści;
• oświadczenia odpowiedniej treści, zamieszczoneg